میان بلت پلاستیکی
میان بلت آب بند پلاستیکی چیست؟
برای بتن‌ریزی روی انواع دیوارهای بتنی شامل دیوارهای برشی، دیواره مخازن، استخرها، کانال‌های انتقال آب، تونل‌ها، سدها و … نیاز به قالب‌بندی مناسب با توجه به ضخامت و قطر دیواره و نوع کاربری آن‌ها است. در حدود 95 درصد سیستم‌های قالب‌بندی دیوارها، برای مقابله با فشارهای هیدرواستاتیکی بتن هنگام بتن‌ریزی، نیاز به مهار قالب‌ها و جلوگیری از باز شدن آن‌ها است. یکی از مهم‌ترین تجهیزات برای مهار فشارهای جانبی بتن، استفاده از بلت و مهره و واشر به همراه مهارهای پشت بند قالب‌ها است.
در سازه‌های آبی که آب‌بندی سازه بتنی اهمیت زیادی دارد، حفره‌هایی که توسط بلت در بتن ایجاد می‌شود، پس از اتمام بتن‌ریزی و قالب‌برداری و خارج کردن بلت‌ها، به عنوان ضعف سازه‌ای محسوب می‌شود و نیاز به پر کردن و آب‌بندی آن‌ها است. پر کردن این حفره‌ها با ملات‌های سیمانی، به ویژه در دیوارهای ضخیم، و متراکم کردن آن برای جلوگیری از خروج آب کاری دشوار است.
بهترین روش برای آب‌بندی محل عبور بلت در بتن، پیش‌بینی محل گذر آب و اقدام قبل از بتن‌ریزی و در هنگام نصب بلت میان سازه است. میان بلت آب‌بند پلاستیکی یکی از ارزان‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین روش‌ها برای آب‌بندی محل عبور بلت است. این نوع میان بلت که از جنس پلاستیک طراحی، تولید و عرضه شده است، از پنج قطعه تشکیل شده و مونتاژ می‌گردد.
هزینه استفاده از میان بلت آب‌بند پلاستیکی نسبت به سایر میان بلت‌های موجود مانند میان بلت چدنی و میان بلت فنری تا 70 درصد کمتر است و مزایای بسیاری برای کارفرما دارد. از جمله این مزایا، استفاده از بلت یک‌تکه و معمولی است که می‌تواند در پروژه‌های دیگر نیز استفاده شود، در حالی که در میان بلت‌های دیگر نیاز به بلت‌هایی با طول کوچکتر یا بلت‌های مخصوص است که این قابلیت استفاده مجدد را محدود می‌کند.
میان بلت آب‌بند پلاستیکی با اضافه شدن طول لوله آجدار پلاستیکی (قطعه میانی مجموعه میان بلت) به راحتی قابلیت افزایش طول دارد، در حالی که این موضوع در میان بلت‌های چدنی و فلزی با محدودیت و هزینه بالاتری همراه است. قطعات اصلی میان بلت آب‌بند پلاستیکی از مواد پلی وینیل کلراید ساخته شده‌اند که هیچ تأثیر منفی بر روی بتن ندارند. قطعاتی از میان بلت که در بتن باقی می‌مانند (لوله و رابط) دارای آج و دندانه هستند تا درگیری بهتری با بتن داشته باشند.
قطعات تشکیل دهنده میان بلت آب‌بند پلاستیکی
رابط میان بلت آب‌بند پلاستیکی:
- رابط میان بلت پلاستیکی بین مخروطی میان بلت و لوله آجدار قرار می‌گیرد و پس از اجرا داخل بتن باقی می‌ماند. استاپرهای لاستیکی ساده و لبه‌دار درون رابط و لوله آجدار PVC ثابت و جاسازی می‌شوند. رابط میان بلت پلاستیکی به گونه‌ای طراحی شده است که درگیری کاملی با بتن داشته باشد.
مخروطی میان بلت آب‌بند پلاستیکی:
- این قطعه آخرین مرحله در آب‌بندی محل عبور بلت است و پس از بتن‌ریزی و باز کردن قالب‌ها، از دو سر میان بلت خارج می‌شود تا استاپرهای لاستیکی راحت‌تر درون سوراخ رابط میان بلت و لوله آجدار جای‌گذاری شوند.
آب‌بند کننده لاستیکی ساده (استاپر U):
- این قطعه به عنوان یک قطعه آب‌بند کننده میانی، وظیفه آب‌بندی قسمت میانی لوله میان بلت را پس از بتن‌ریزی و خارج کردن مخروطی میان بلت بر عهده دارد. استاپر U از جنس PVC نرم و مقاوم تولید می‌شود.
آب‌بند کننده لاستیکی لبه‌دار (استاپر T):
- این قطعه آب‌بند کننده نهایی دو سر میان بلت است که وظیفه آب‌بندی و مسدود کردن دو سر حفره ایجاد شده توسط میان بلت را بر عهده دارد. استاپر T نیز از جنس PVC نرم و مقاوم تولید می‌شود.
لوله آجدار PVC:
- این لوله به عنوان قطعه واسطه در ساختار میان بلت آب‌بند پلاستیکی استفاده می‌شود و وظیفه کم یا زیاد کردن طول میان بلت را در مراحل تولید و مونتاژ بر عهده دارد. سطح آجدار لوله برای درگیری بهتر با بتن طراحی شده است و مناسب برای عبور بلت با قطر 16 و 18 میلی‌متر است.
نحوه استفاده
طریقه مصرف میان بلت پلاستیکی آب‌بند
مراحل کارگذاری میان بلت آب‌بند پلاستیکی
مونتاژ قطعات:
- ابتدا قطعات مخروطی و رابط میان بلت با لوله آجدار پلاستیکی، متناسب با ضخامت دیوار، مونتاژ می‌شوند. این کار معمولاً در کارخانه سازنده انجام شده و میان بلت‌ها با طول مورد نظر کارفرما تولید، مونتاژ و بسته‌بندی می‌شوند.
آماده‌سازی شبکه میلگرد:
- در اولین مرحله، شبکه میلگردی بافته شده و اسپیسرهای پلاستیکی ویل فیکس برای نظم‌دهی فاصله بین میلگرد و بدنه قالب، کارگذاری می‌شود.
نصب یک طرف قالب:
- یک طرف قالب‌بندی دیوار بتنی مونتاژ و ثابت‌سازی می‌شود.
نصب قالب‌های سوراخدار:
- متناسب با ضخامت دیواره بتنی، قالب‌های سوراخدار در فواصل مشخص بین قالب‌ها جای‌گذاری می‌شوند.
انتخاب بلت مناسب:
- بلت مناسب با ضخامت دیواره و نوع مهاری‌های پشت قالب انتخاب می‌شود (طول بلت معمولاً بر اساس ضخامت دیواره به علاوه 40 الی 70 سانتیمتر با توجه به نوع مهارهای پشت قالب مشخص می‌گردد). بلت از قسمت خارجی قسمتی که قالب‌بندی شده وارد شبکه میلگردی می‌گردد.
نصب میان بلت آب‌بند پلاستیکی:
- میان بلت آب‌بند پلاستیکی به شکل غلاف روی بلت قرار داده می‌شود.
نصب طرف دیگر قالب:
- قالب‌بندی طرف دیگر صورت گرفته و بلت از سوراخ قالب روبرو خارج می‌شود.
ثابت‌سازی سازه:
- سازه از طریق مهره و واشر مخصوص و مهاری‌های مناسب (لوله، قوطی یا ناودانی) ثابت‌سازی شده و عملیات قالب‌بندی تمام می‌شود.
مراحل آب‌بندی میان بلت پلاستیکی
خروج مخروطی میان بلت:
- پس از بتن‌ریزی و قالب‌برداری، پره‌های مخروطی میان بلت در سطح بتن دیده می‌شود که باید با ابزار دستی مانند انبردست آن را از داخل بتن خارج کرد. با خروج مخروطی، حفره‌ای مخروطی شکل در بتن باقی می‌ماند که در انتهای آن می‌توان به سوراخ رابط میان بلت دسترسی پیدا کرد.
نصب استاپر یو (U):
- در مرحله اول آب‌بندی، یک عدد آب‌بند کننده لاستیکی ساده (استاپر یو) را با فشار داخل حفره وارد کرده و آن را تا وسط لوله آجدار پلاستیکی هدایت کنید.
نصب استاپر تی (T):
- در مرحله دوم، دو عدد آب‌بند کننده لاستیکی لبه‌دار (استاپر تی) را از دو طرف وارد حفره رابط میان بلت می‌کنید تا لبه استاپر با لبه رابط درگیر گردد. با قرارگیری استاپرها، آب‌بندی قطعی میان بلت انجام می‌شود.
نهایی کردن آب‌بندی:
- برای اطمینان بیشتر و نهایی کردن عملیات آب‌بندی، فضای مخروطی شکل باقیمانده از خروج مخروطی را توسط ملات آب‌بند (ترکیب گروت و چسب بتن آب‌بند) پر می‌کنید.
با اجرای این مراحل، آب‌بندی میان بلت پلاستیکی به صورت کامل انجام می‌شود و می‌توان از مقاومت و کارایی سازه اطمینان حاصل کرد.
نکات مهم
نکات مهم در مورد استفاده از میان بلت آب‌بند پلاستیکی
نکات ضروری در زمان استفاده
استفاده به عنوان غلاف:
- از میان بلت آب‌بند پلاستیکی تنها می‌توان به عنوان غلافی برای عبور بلت استفاده کرد. در این حالت، استاپرها از ساختار میان بلت آب‌بند پلاستیکی حذف می‌شوند. این کار زمانی انجام می‌شود که سازه نیاز به آب‌بندی نداشته باشد.
خروج قطعه مخروطی پلاستیکی:
- حتی در مواردی که آب‌بندی سوراخ بلت مورد نظر نیست، باید قطعه مخروطی پلاستیکی از داخل بتن خارج شود. زیرا وجود پلاستیک با سطح بتن مقطع بزرگ می‌تواند باعث ایجاد ضعف سازه‌ای در مقطع مورد نظر شود.
جلوگیری از خروج شیره بتن:
- میان بلت آب‌بند پلاستیکی علاوه بر نقش آب‌بندی محل عبور بلت، مانع خروج شیره بتن از سوراخ‌های سطح قالب به بیرون می‌شود.
استفاده الزامی از استاپرها:
- استفاده از استاپر تی و یو (ساده و لبه‌دار) طبق توضیحات داده شده در روش مصرف لازم‌الاجرا است و مجاز به حذف یا کاهش استاپرها نیستیم.
قطر بلت:
- میان بلت آب‌بند پلاستیکی برای عبور بلت با قطر 16 و 18 میلی‌متر طراحی و تولید شده و برای قطرهای بالاتر مناسب نیست.
مراحل مونتاژ و استفاده
شبکه میلگردی و نصب بلت:
- شبکه میلگردی بافته شده و یک طرف از قالب‌بندی دیوار مونتاژ شود. یک بلت تمام رزوه با طول مناسب (بنا به قطر دیوار و وضعیت پشت‌بندها) از قسمت بیرون قالب وارد سازه آرماتوربندی شده و با مهره بلت و واشر مخصوص ثابت گردد.
نصب میان بلت آب‌بند پلاستیکی:
- میان بلت مونتاژ شده شامل رابط، مخروطی و لوله پلاستیکی آجدار روی بلت به شکل غلاف پوششی قرار گیرد و یک سر میان بلت آب‌بند پلاستیکی با جداره داخلی قالب مماس گردد.
تکمیل قالب‌بندی:
- قالب‌بندی سمت دیگر دیوار تکمیل شود به شکلی که جداره داخلی دو سمت قالب به دو انتهای میان بلت آب‌بند پلاستیکی بچسبد. سپس با بستن مهاری‌ها، مهره و واشر، سازه قالب‌بندی ثابت گردد.
بتن‌ریزی:
- پس از مونتاژ کامل قالب‌بندی و تثبیت سازه، بتن‌ریزی با توجه به ضوابط و استانداردهای لازم انجام گیرد.
برداشتن قالب‌ها و عمل‌آوری بتن:
- پس از بتن‌ریزی و رسیدن بتن به گیرش اولیه، با برداشتن مهاری‌ها و مهره و واشر، قالب‌های فلزی از دو سمت دیوار جدا شده و عمل کیورینگ بتن آغاز گردد.
خروج بلت مهاری:
- بلت مهاری موجود در حفره میان بلت آب‌بند پلاستیکی به آسانی با کشیدن از یک طرف، از داخل میان بلت آب‌بند پلاستیکی و سازه بتنی خارج شود.
خروج قطعه مخروطی:
- قطعه مخروطی میان بلت از سطح بتن خارج شود تا به حفره رابط میان بلت که هم‌اندازه با قطر داخلی لوله آجدار پلاستیکی است، دسترسی پیدا شود.
آب‌بندی حفره میانی:
- یک عدد آب‌بند کننده لاستیکی ساده (استاپر یو) با فشار به کمک میلگرد یا قطعه میله‌ای شکل به قسمت میانی سازه هدایت گردد تا سدی در برابر نفوذ آب ایجاد شود.
نصب استاپر تی:
- دو عدد آب‌بند کننده لاستیکی لبه‌دار (استاپر تی) از دو طرف با فشار وارد دو سر رابط میان بلت پلاستیکی شوند تا لبه استاپر با لبه رابط درگیر گردد.
نهایی کردن آب‌بندی:
- برای اطمینان از نفوذناپذیر شدن بتن، حفره مخروطی شکل باقیمانده از خروج مخروطی پلاستیکی میان بلت با ملاتی تشکیل شده از گروت و چسب بتن آب‌بند پر شود. اگر این فرآیند با دقت انجام شود، آب‌بندی صد درصد توسط میان بلت آب‌بند پلاستیکی ایجاد خواهد شد.
با رعایت این نکات و مراحل، می‌توان از میان بلت آب‌بند پلاستیکی به بهترین نحو استفاده کرد و از مقاومت و کیفیت سازه اطمینان حاصل کرد.
روش مصرف
بتن‌ریزی:
- بتن‌ریزی انجام می‌شود.
باز کردن قالب‌ها:
- پس از اتمام بتن‌ریزی و گیرش بتن، قالب‌ها باز می‌شوند.
خروج مخروطی میان بلت:
- مخروطی میان بلت با استفاده از انبردست از دو سطح بتن خارج می‌شود.
جای‌گذاری قطعات آب‌بندکننده لاستیکی:
- قطعات آب‌بندکننده لاستیکی (استاپر یو و استاپر تی) طبق ضوابط و دستورالعمل‌های موجود جای‌گذاری می‌شوند.
پر کردن حفره‌های باقیمانده:
- حفره‌های به‌جای‌مانده از خروج مخروطی میان بلت توسط ملات آب‌بند (ترکیب گروت و چسب بتن آب‌بند) پر می‌شوند.
با اجرای دقیق این مراحل، میان بلت آب‌بند پلاستیکی به درستی مورد استفاده قرار می‌گیرد و از آب‌بندی مناسب سازه اطمینان حاصل می‌شود.
انبارداری و نگهداری
شرایط: دور از سرما و یخبندان، گرما و تابش مستقیم و طولانی نور خورشید
بهترین دما: +10 الی +30 درجه سانتیگراد